بررسی ارتباط پهنـای کورتـکس تحتانی مندیبـول با دانسیتـه استخـوان مهـره های کمـری در زنـان یائـسه

مقدمه: استئـوپوروز بیـماری بـدون علامتـی است، مگر آنـکه باعث شکستـگی استـخوان شود. یـکی از روش های تشخیـص این بیماری، انجام آزمایـش dexa (dual energy x- ray absorptiometry) است کـه در آن bmd (bone mineral density) و کمیت آماریِ (total score) t-score برای نواحی مورد آزمایش مشخص می شود. این بیماری باعث ایجاد تغییراتی در استخوان های فکین می شود که قابل مشاهده توسط دندان پزشک است. هدف از این پژوهش، بررسی رابطه بین پهنای کورتکس تحتانی مندیبل با bmd و  t-scoreاست. مواد و روش ها: در این پژوهش تحلیلی مقطعی، پس از دریافت دعوت نامه 51 بیمار که همگی آزمایش dexa از ناحیه مهره های کمری l2- l4 و رادیوگرافی پانورامیک داشتند مورد بررسی قرار گرفتند. این افراد بر مبنای عدد t-score به 3 گروه تقسیم شدند: 1) طبیعی، 2) استئوپنیک و 3) استئوپوروتیک. سپس از روی رادیوگرافی پانورامیک افراد، پهنای کورتکس تحتانی مندیبل در ناحیه سوراخ چانه ای اندازه گیری شد و ارتباط این عدد همراه با اعداد bmd و t-score موجود در آزمایش dexa آنها بررسی شد. یافته ها با استفاده از آزمون های آماری anova، scheffe، همبستگی پیرسون و رگرسیون، تجزیه و تحلیل شدند (05/0=α). یافته ها: پهنای کورتکس مندیبـل در زنـان طبیعی، استئـوپنیک واستئـوپوروتیک با هم اختلاف معنـی دار داشت (001/0 > p value) و به ترتیب 8/4، 8/3 و 7/2 میلی متر بود. ضریب همبستگی پهنای کورتکس با bmd و t-score به ترتیب 896/0 و 903/0 به دست آمد. آزمون رگرسیون پهنای کورتکس با bmd و t-score نیز معنی دار شد (001/0 > p value). نتیجه گیری: براساس یافته ها و ضـرایب به دست آمده، دندان پزشکان و به ویژه متخصصان رادیولوژی دهان می توانند از اولین کسانی باشند که با دقت در رادیوگرافی پانورامیک، به بروز بیماری استئوپوروز در زنان یائسه مشکوک شده، بیمار را جهت آزمایشات تکمیلی به پزشک متخصص ارجاع دهند.